Türkiye önemli ve riskli fay hatları depreme eğilimli bir ülke. 1939’da Erzincan’da, 1999’da Gölcük’te, 2011’de Van’da, 2020’de İzmir’de, Elazığ’da ve daha nicelerinde tekrar tekrar yıkıcı sonuçlara gebe kaldı. Oysa 6 Şubat 2023’te meydana gelen deprem ne ilk ne de son depremdi.
Kahramanmaraş merkezli ve 10 ili etkileyen bu depremin ardından terk edilen şehirler yeniden kurulu şehirlere dönüşerek, buradaki tüm insanlar, hayvanlar ve hafızalar dönüşmüştür. “geçici” evler tahsis edilmeye başlandı. Bu süreksiz konutlardan biri de deprem nedeniyle yeniden popüler hale gelen “prefabrik evler”. 1999 Gölcük depreminden sonra ben de çocukluğunun yaklaşık 7 yılını prefabrik evlerde geçirerek büyüdü.Bir insan olarak size beyin sarsıntısının bir çocuğun gözünden nasıl olduğunu ve nasıl bir his olduğunu anlatacağım.
Depremin ardından birçok kişi çoğunluğu 1 oda ve 1 salondan oluşan prefabrik evlerde yaşamaya başladı.
Deprem sonrası yaraların bir an önce sarılması ve “normal” hayata geçilmesi için atılacak adımların ilki elbette ki konutlar oldu. titreme bölgeleri güvenli yerlere yerleştirilen prefabrik evler birçok insan için yeni ‘geçici ev’ haline geldi. Eski sokaklarına ve meskenlerine dönmeyi bekleyen depremzedeler, büyük topluluklar halinde bu meskenlerde yaşamaya başladılar.
Çoğunluğu 1+1 olan bu konutlar, imece yol hayatı yanında getirdi. Depremzedeler eski hayatlarına ve düzenlerine dönme mücadelesi verirken bir yandan da arada kalmışlık duygusu ve geride kalan endişe ve kaygılarla mücadele etmek için depremzedelerin birçoğuna iman etmeye başlamışlardır. deprem tarafından. Evler bir şekilde 1+1, bir şekilde herkes aynı katta yatıyordu, bir şekilde tek katlıydı..
Çocuklar için prefabrik evler sadece ev değil, aynı zamanda kreş, oyun, arkadaş, yani yeni hayatlarıydı.
Prefabrik evlerde yaşamaya başlayan pek çok insan gibi çocuklar da muhtemelen hayatlarında hiç görmedikleri bu mekanlarla tanışmak zorunda kaldılar. Mekansal bir değişim yaşayan çocuklar, beyin sarsıntısının maddi ve manevi dehşetiyle çok erken yaşlarda yüzleşmeye başladılar. Bu kaygılar bazen ya yine deprem olursabazen arkadaşım gibi ailemi kaybedeceğim, bazen de okula gidemeyeceğim korkusuna dönüştü.
Biz çocuklar ise yandaki prefabrike açılan okul, iki yandaki prefabrikte yaşayan arkadaşımız ve bir süre sonra açılan yeni park ile korkularımızı unutmaya ya da sarmaya çalışıyorduk. Ayrıca hiç bir yerin ortasında hiç bulunmadık, daha önce yaşamadık. toplumsal yaşam ve kendimizi inanç ve koruma içinde hissetme arzusu duyuyorduk. Her şeye rağmen ne okul, ne de arkadaşlar depremin yaralarını inceleyemedi.
Ancak bu kargaşanın ortasında kalan çocukların kaygılarını somut ve kolay bir şekilde iletişim kurarak çözmek gerekiyordu.
İskenderun’da deprem mağduru olan mimar ve psikolog Ece Akkoyunlu ile deprem sonrası çocukların büyüdüğü prefabrik konutları ve kendilerini nasıl hissettikleri hakkında görüşler aldık. Psikolog Ece Akkoyunlu beyin sarsıntısı geçiren ve beyin sarsıntısı sonrası çocukları anlatıyor. fizyolojik olarak Hayatta kalmak için daha dirençli olduklarını ve bir yetişkinden daha az hasar aldıklarını söyledi. Ancak ruh dünyalarında durumun böyle olmadığının altını çizdi.
İnsan beyninin esnek olan, olaylara ve durumlara uyum sağlamaya çalışan kısmının çocuklarda daha problemli olduğunu söyledi. çocuklar daha fazla Soyut ve somut arasında ayrım yapma zorluğu Elbette depremi ve sonrasındaki yaşamı ele alış biçimleri de oldukça farklıydı. Bu noktada çocuklara özen göstererek, alan açarak, bir yetişkine anlatmak gibi olmasa da doğruyu söyleyerek güven duygusunu yeniden inşa etmemiz gerekiyordu.
Çocukların ilerideki geçmişe dönüşlerinin daha az zarar görmesi için oyunlar oynanarak inanç duygusu tazelenmeye çalışılmıştır.
Psikolog Ece Akkoyunlu, büyük bir kargaşanın ortasında kalan çocukların, her şeye rağmen herkesten çok gülüp oyun oynadıklarını, insanlarla ve özellikle dokunsal olarak, sarsıntının etkilerini kendi manaları kadar özümsediklerini anlatıyor. dünya yeter inşa et ve düşün dile getirildi. Çocuklar yeni evleri ile hem çadır kentlerde hem de prefabriklerde birçok oyun oynuyorlardı. Ama bu oyunlar beyin sarsıntısı oyunlarıydı.
Elbette çocuklar depremin sonuçlarını yaşıyorlardı ama endişelerini ifade etme ve yaşama biçimleri değişiyordu. Psikolog Ece Akkoyunlu, bu noktadan sonra deprem bölgelerine gidecek oyuncakların, danışmanların ve yardımcı ekiplerin kalitesinin hayati önem taşıdığını belirtiyor. Çünkü çocukların şimdi ve gelecekteki yaşamlarında içinde bulundukları durumlar Geçmişe dönüşler olarak geri gelme olasılığı oldukça yüksektir.o diyordu.
Her şeye rağmen bu konutlarda büyüyen çocuklar zamanla eski hayatlarına dönmek isterken aynı zamanda daha inançlı ve sağlam bir gelecek inşa etmek istediler.
Tüm bunlara rağmen hayatlarının belli bir bölümünü bu evlerde büyüyerek, okula giderek ve oyun oynayarak geçiren depremzedeler, gelecek hayatlarından endişe duyuyor. korkulu davranış sergiliyordu. Tüm depremzedeler gibi çocuklar da eski evlerine, okullarına ve hayatta kalanlara dönmek istediler. Eski hayatlarına dönmeleri uzun zaman alırken, depremden kalan korkulara bir yenisi daha eklendi.
Küçük konutlarda büyük kalabalıklar halinde yaşayan çocuklar güvenli ve sağlam bir temelde kurmak istediler. Çocuklar için hayatta kalan olmak, sadece yaşamak için değil, hayal ettikleri her şeyi gerçekleştirmek için bir mücadeleye dönüştü. Ama bir farkla.. Bu evlerde büyüyen çocuklar uzaya gitmeyi tercih ederler. depremde yıkılmayan bir ev ve tüm sevdiklerinin hep bir arada olduğu bir gelecek hayal ediyor.inşa etmeye başlıyorlardı.
